Om te voorkomen dat wortels naar boven groeien en opdruk veroorzaken (wortelopdruk), is er maar één remedie: zorgen voor goede groeiomstandigheden dieper in de groeiplaats van de boom. Dat betekent goede grond, eventueel met voeding verrijkt. Door het correct aanbrengen van de GreenMax wortelgeleidingsschermen TRG (Tree Root Guide) dirigeren de geleidingsribben de boomwortels dieper de grond in. Aan de onderkant van het scherm kunnen de wortels horizontaal verder groeien. Dit zorgt juist voor stabiliteit van de boom en kan geen wortelopdruk veroorzaken.
Wortelopdruk voorkomen bij fietspad
Wegopzichter Henk van de Brand (gemeente Heusden): ‘Het fietspad en trottoir zien er na dertien jaar nog puntgaaf uit door GreenMax TRG’
Jonge boomwortels zoeken onder de grond de weg van de minste weerstand richting voeding, water en lucht. Wanneer er sprake is van slechte groeiomstandigheden diep in de grond waaronder gebrek aan doorwortelbare ruimte, groeien jonge wortels naar de vlijlaag (laag direct onder de verharding) naar het oppervlak. In de vlijlaag bevindt zich altijd een beetje zuurstof, vocht en voeding. Eenmaal tegen verharding van een pad of weg stuitend, groeien de wortels gewoon door. Het gevolg: het wegdek wordt omhoog getild door (met name dikker wordende) wortels.
Schade en/of letsel door wortelopdruk voorkomen
Wegbeheerders in Nederland hebben een zorgplicht om schade en of letsel door wortelopdruk op paden en wegen te voorkomen. GreenMax TRG minimaliseert de risico’s op schade of letsel bij voorbijgangers en de daaraan gekoppelde aansprakelijkheidskosten van de gemeente. Ook verkleint het de kans op reparatiekosten van beschadigd wegdek.
‘De wortels zitten mooi strak tegen het scherm aan en duiken dan naar beneden’
Anticipeer op wortelopdruk
In april 2010 plantte de gemeente Dongen 75 moeraseiken aan langs een rondweg om een destijds nieuwe woonwijk heen. Omdat de moeraseiken tussen de weg en het fietspad zijn geplaatst (waarvan enkele dicht op het fietspad en achtertuinen) heeft de gemeente geanticipeerd op wortelopdruk met het aanbrengen van GreenMax TRG.
Boomadviseur en European Tree Technician (ETT) Peter van Laarhoven: ‘Moeraseiken staan erom bekend dat ze behoorlijk wortelopdruk kunnen veroorzaken. De kunststof wortelgeleidingspanelen moeten dat tegengaan. Tot nu toe, twaalf jaar na aanleg, is er nog geen enkele wortelopdruk zichtbaar.’
13 jaar later nog geen werk aan het asfalt
Wegopzichter Henk van de Brand vertelt dat de gemeente Heusden in 2009 GreenMax TRG aan heeft laten brengen bij de aanplant van platanen langs een fietspad. ‘Onze wijkbeheerder die daar verantwoordelijk is voor het beheer en onderhoud geeft aan dat we op dit moment, dertien jaar na aanleg, geen enkel werk heeft aan het asfalt. Het hele fietspad en het ernaast gelegen trottoir zien er nog puntgaaf uit.’
Gezonde bomen door de TRG
Van den Brand heeft in mei 2022 de grond bij een stuk GreenMax TRG ondiep vrij gegraven, maar genoeg om te zien hoe de wortels groeien. ‘De wortels zitten mooi strak tegen het scherm aan en duiken dan naar beneden. Daar kunnen ze op diepte groeien zoals ze willen. Over een jaar of tien kunnen ze best weer naar de oppervlakte toe groeien, maar dan hebben zij het fietspad al gepasseerd.’
Fietspad zonder vervelende opgedrukte wortels
Daarover maakt Van Laarhoven van de gemeente Dongen een kanttekening: ‘Na tien tot twaalf jaar veroorzaken bomen überhaupt bijna nooit wortelopdruk, zeker niet zoals in deze redelijk brede berm met bomengrond en voeding. Het is ons streven dat het goed blijft gaan op de nog langere termijn. De bomen hebben voor jaren voeding meegekregen, maar als het in de dichtbij gelegen achtertuinen nog voedingrijker is, zoeken de wortels daar misschien hun weg toch naartoe, onder de wortelschermen door.’
Toch schat ook Van Laarhoven in, dat de wortels in de toekomst ver onder het fietspad door zullen lopen. ‘Er kunnen op de lange termijn eventueel klachten van particuliere tuineigenaren komen over wortels in hun achtertuin. Maar wortelopdruk op het fietspad zal ons vrijwel zeker bespaard blijven. Dat doel is zeker bereikt.
