Bodemerosie vormt wereldwijd een groeiend probleem, ook in Nederland. Steeds vaker ondervinden we de gevolgen van extreem weer, zoals hevige regenval en stormen, waardoor hellingen, oevers en taluds hun stabiliteit verliezen. Dit heeft niet alleen impact op de biodiversiteit in onze leefomgeving, maar brengt ook risico’s met zich mee voor de veiligheid van onze infrastructuur. Daarom is het belangrijk om op tijd maatregelen te nemen tegen bodemerosie.
Bodemerosie in Midden en Noord-Europa
Tegen 2050 zal in de EU en het Verenigd Koninkrijk naar verwachting 13 tot 22,5% meer bodem worden weggespoeld door watererosie (een specifieke vorm van bodemerosie). Dit blijkt uit onderzoek van Panagos et al. (2021) in opdracht van het Joint Research Centre van de Europese Commissie. De toename is vooral het gevolg van hevigere en frequentere regenval als gevolg van klimaatverandering. Intense neerslag zorgt ervoor dat de bodem loskomt en makkelijker wordt weggespoeld, vooral op landbouwgrond zonder voldoende bescherming. In veel regio’s, met name in Midden- en Noord-Europa, zullen de erosiesnelheden oplopen tot boven de duurzaamheidsgrens van 2 ton per hectare per jaar. Als gevolg daarvan neemt de vruchtbaarheid van de bodem af en houdt de bodem minder water vast. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: bodemerosie verzwakt de bodem, waardoor deze nog gevoeliger wordt voor verdere erosie.
Het figuur laat zien hoe het bodemverlies in verschillende regio’s zal veranderen in de toekomst, vergeleken met de huidige situatie. Bron: Panagos et al. (2021).
Bodemerosie ook in Nederland een probleem
Langs snelwegen in Nederland komt bodemerosie steeds vaker voor, vooral na hevige regen. Zo werd langs de A50 bij de wijk Blixembosch in Eindhoven een metershoog talud ernstig aangetast door afspoeling van regenwater, waardoor er grote gaten in zijn ontstaan. Ook nabij Venlo spoelde een talud naast de snelweg deels weg vanwege hevige regenval.
Bodemerosie bij Blixembosch in Eindhoven
Bodemerosie langs de snelweg bij Venlo. ©ANP
Bodemerosie voorkomen
Het tijdig aanpakken van bodemerosie is erg belangrijk om blijvende schade aan de natuur en infrastructuur te voorkomen. Zodra de vruchtbare toplaag is verdwenen, kost het jaren of zelfs decennia om de bodemkwaliteit te herstellen. Uit onderzoek van Liu et al. (2024) blijkt dat het gemiddeld 29 tot 31 jaar duurt voordat een uitgeputte bodem weer voldoende voedingsstoffen en een gezonde samenstelling heeft om goed te kunnen functioneren. Daarnaast neemt de kans op overstromingen, gewasverlies en watervervuiling toe wanneer bodemerosie niet op tijd wordt aangepakt.
Bodemverankering met klapankers
Het probleem is duidelijk, maar is er ook een oplossing? Gelukkig is die er zeker: met bewezen technieken kan bodemerosie doeltreffend worden aangepakt. Zo worden Vulcan® klapankers ingezet om de bodem te stabiliseren in combinatie met geotextiel. Geotextiel is een doorlatend textielmateriaal dat wordt gebruikt in de civiele techniek en bouw om de stabiliteit van grond te vergroten en erosie te verminderen. De klapankers worden met een aandrijfstang in de grond geplaatst. Daarna worden ze met een vijzel aangetrokken, waardoor het anker zich in de bodem vergrendelt. Zo blijft het geotextiel stevig op zijn plaats liggen. De klapankers zijn breed inzetbaar bij erosiegevoelige locaties, zoals taluds, dijken, hellingen en oevers. Vulcan® is een bewezen systeem dat sinds 1995 wereldwijd bij talloze projecten is toegepast.
Biodiversiteit op taluds
Naast het voorkomen van bodemerosie is het stimuleren van biodiversiteit op taluds een belangrijk aandachtspunt. Beplanting helpt niet alleen om de bodem op zijn plek te houden, maar versterkt ook de biodiversiteit in onze leefomgeving. Geotextiel, in combinatie met Vulcan® klapankers, bieden hiervoor een slimme oplossing. Deze oplossing is zo ontworpen dat er ruimte blijft voor plantengroei tussen de openingen van de matten. Hierdoor kunnen grassen, bloemen en inheemse planten zich vestigen op het talud. Dit biedt weer leefruimte voor vogels en insecten.
Bodemerosie tegengaan begint met slimme keuzes
Bodemerosie is een urgent probleem dat vraagt om duurzame en praktische oplossingen. Door gebruik te maken van Vulcan® klapankers wordt bodemerosie voorkomen en de biodiversiteit op taluds gestimuleerd.
Schade door bodemerosie voor zijn? Een vrijblijvend gesprek kan helpen om samen tot een praktische aanpak te komen. We delen graag onze kennis en ervaring met je. Plan een vrijblijvend adviesgesprek:
Adviesgesprek aanvragen